Overname van een handelsfonds is in principe zonder overname schulden zoals uitstaande leveranciers of bankkredieten.
Speciale aandacht is vereist voor (1) schulden ten aanzien van 5 openbare besturen (BTW, directe belastingen, sociale verzekeringskas, RSZ, Vlaamse Belastingen) (2) eventueel pand op de handelszaak (pand op de ondernemingsgoederen) (3)het voorrecht van de verhuurder van het handelspand
Voorkom het risico van dubbele betaling van de overnameprijs.
Staat u als zelfstandige ondernemer voor de overname van een handelszaak ? . Het is van groot belang om te begrijpen welke elementen bij een dergelijke transactie worden overgedragen.
Bij overdracht van een eenmanszaak of bij overdracht van de handelszaak (of handelsfonds van een vennootschap) omvat dit:
- Het cliënteel
- De handelsnaam, eventuele merknamen
- Het logo
- Telefoon, website en domeinnaam
- Materieel, uitrusting en voorraden
- Voortzetting van de handelshuur
Niet overgedragen worden de bankrekening, bankkredieten, kasgelden, te ontvangen en te betalen facturen en rekeningen-courant. Deze vallen buiten de overdracht van het handelsfonds.
Bij de overname van een handelsfonds is het essentieel om zekerheid te krijgen over de fiscale en sociale schulden van de verkoper. Bij de overname van een handelszaak bestaat het risico dat u weleens meer zou moeten betalen dan enkel de overnameprijs. Een overnemer kan immers aansprakelijk worden gesteld voor fiscale en sociale schulden van de overdrager.Het is mogelijk dat de verkoper nog openstaande schulden heeft bij de belastingdienst (BTW, directe belastingen), sociale zekerheid (sociale bijdragen, RSZ), en de Vlaamse Belastingdienst op het moment van de overdracht. Als de overnameprijs al geheel of gedeeltelijk aan de verkoper is betaald en er nog schulden openstaan, loopt de koper het risico deze schulden te moeten betalen, tot het bedrag dat al aan de verkoper is betaald voor de overname van het handelsfonds. In feite riskeert de koper dus om de overnameprijs twee keer te betalen!
Er zijn twee scenario's die de koper meer zekerheid kunnen bieden:
1. De verkoper verstrekt vijf recente certificaten met betrekking tot fiscale en sociale schulden, namelijk BTW, directe belastingen, sociale bijdragen, RSZ en de Vlaamse Belastingdienst. Deze certificaten mogen maximaal één maand oud zijn op het moment van de overdracht.
2. De koper wacht met betaling van de overnamesom tot de voorgeschreven termijn is verstreken na de aangetekende verzending van een eensluidende kopie van de overeenkomst betreffende de overdracht van het handelsfonds aan de relevante instanties, namelijk BTW, directe belastingen, sociaal verzekeringsfonds, RSZ en de Vlaamse Belastingdienst. De koper moet een kopie van deze zending bewaren, evenals het bewijs van aangetekende verzending.
De voorgeschreven termijn is de eerste van de tweede maand die volgt op de verzending. Gedurende de eerste maand die volgt op de kennisgeving kan de fiscus handelen alsof er geen overdracht heeft plaatsgevonden en bijvoorbeeld beslag leggen op bepaalde goederen van de handelszaak. Als overnemer heeft u er dus belang bij om de overdracht zo snel mogelijk ter kennis te brengen. Een praktisch voorbeeld van naleving van de termijn: Als u een verkoopovereenkomst tekent op 10 september en afschriften hiervan tussen 15 en 20 september naar de betrokken instanties stuurt, hebben deze instanties de hele maand oktober om te reageren. Als de koper op 1 november geen bericht heeft ontvangen, kan hij de overnamesom betalen zonder het risico dat de betrokken instanties nog vorderingen kunnen indienen.
Belangrijk is te begrijpen dat de verkoper als enige gemachtigd is om deze certificaten aan te vragen, die bevestigen dat er geen fiscale en sociale schulden zijn op het moment van de aanvraag. Deze certificaten moeten worden aangevraagd bij de relevante instanties voor de woonplaats of maatschappelijke zetel van de verkoper. Het is ook van belang op te merken dat deze certificaten slechts geldig blijven gedurende 30 dagen na afgifte.2
1. Certificaat geen belastingschulden (op te vragen bij de ontvanger van belastingen - Artikel 442bis WIB92; (belasting federaal) - voorbeeld aanvraagformulier
2. Certificaat geen BTW schulden (bij ontvanger van BTW - Artikel 93undecies WBTW)- voorbeeld aanvraagformulier
ZIJN VERVANGEN DOOR
• Art. 50 WMGI. Je vraagt dit certificaat aan bij het bevoegde Team Invordering en krijgt dan een combo BTW en Belastingen
2. Certificaat geen RSZ schulden m.b.t tewerkgesteld personeel (bij de RSZ - Artikel 41quinquies RSZ-wet van 27 juni 1969)
3. Certificaat geen openstaande sociale bijdragen als zelfstandige (bij uw sociaal verzekeringsfonds - Artikel 16ter KB nr. 38 van 27 juni 1967 sociaal statuut de zelfstandigen) voorbeeld aanvraagformulier Liantis
Dit certificaat dient aangevraagd te worden voor de natuurlijke zelfstandige en/of IEDERE bestuurder in de Vennootschap (dus als er 5 bestuurders zijn elk bij een ander SVfonds is er voor elke bestuurder een apart certificaat
Dit certificaat dient ook aangevraagd te worden op de vennootschap voor de vennootschapsbijdrage.
2e aanvraag nodig bij de Sociale verzekeringsfondsen
• Art. 95Bis van het KB van 15.3.1993 Dit artikel slaat op de “hoofdelijke” aansprakelijkheid van de vennootschap om de sociale bijdrage van diens bestuurders te voldoen indien / zodra die bestuurders in gebreke zijn gebleven
4. Certificaat geen openstaande belastingschulden bij de Vlaamse Belastingadministratie. Artikel 3.12.1.0.14 Vlaamse Codex Fiscaliteit (belasting Vlaamse Gewest) voorbeeld aanvraagformulier
Om te vermijden dat u, bij afwezigheid van certificaten, als overnemer, naast de overnameprijs die u aan de overdrager verschuldigd bent, nog moet opdraaien voor schulden van die overdrager, wordt de overeenkomst best afgesloten onder opschortende voorwaarde van het bekomen van deze certficaten. Minstens moet in de overeenkomst worden opgenomen dat de prijs pas zal betaald worden ná het verstrijken van de termijn
pand op de handelszaak (pand op de ondernemingsgoederen)
Verder dient er zekerheid bekomen te worden dat geen enkele derde enig recht kan doen gelden op het geheel of bepaalde bestanddelen van het door overgenomen handelsfonds.
De overnemer heeft er in ieder geval belang bij om in de overnameovereenkomst van het handelsfonds een verklaring van de overlater op te nemen, waarin hij verklaart en garandeert:
- dat het handelsfonds vrij en onbelast is,
- dat de samenstellende delen van het handelsfonds door geen enkel voorrecht bezwaard zijn of niet in pand gegeven werden onder welke vorm ook.
Het handelsfonds dat overgenomen wordt, kan mogelijkerwijze belast zijn met een inschrijving in het voordeel van een financiële instelling. (vroeger pand handelsfonds genoemd – sedert wetswijziging spreekt men van pand op de ondernemingsgoederen) Bovendien kunnen bepaalde bestanddelen (machines, uitrustingsgoederen, rollend materieel zoals auto’s of vrachtwagens) verpand zijn, dan wel bezwaard met het voorrecht van de onbetaalde verkoper. De overnemer loopt derhalve het risico dat het overgenomen handelsfonds of delen ervan, in beslag genomen wordt/worden of verkocht indien de overlater niet al zijn schulden betaald heeft aan de financiële instelling, in wiens voordeel de inschrijving genomen werd of het pand gevestigd is.
De inschrijving op het handelsfonds volgt het handelsfonds en niet de eigenaar.
Enkel een hypothecair onderzoek op het adres van het betrokken handelsfonds kan uitsluitsel brengen of er al dan niet een inschrijving genomen werd. De vraag daartoe moet gericht worden aan het hypotheekkantoor van het arrondissement waaronder het handelsfonds ressorteert. Iedere belanghebbende kan een staat van de inschrijvingen op een handelsfonds vragen.
Indien het handelsfonds vrij en onbelast is, is er geen gevaar dat een financiële instelling het overgenomen handelsfonds in beslag kan nemen.
Indien er evenwel inschrijvingen op het handelsfonds bestaan, dan moet de overnemer aan de overlater een document vragen, uitgaande van de financiële instelling die begunstigde is van de inschrijving, met vermelding van de voorwaarden waaronder zij bereid is handlichting te geven van haar inschrijving in haar voordeel. In principe zal dit de betaling zijn van alle openstaande schulden van de overlater bij de betrokken financiële instelling.
Indien de overlater over voldoende liquiditeiten beschikt, kan hij de schulden betalen en van de financiële instelling een document bekomen, waarin deze bevestigt dat de handlichting van de inschrijving in uitvoering is of dat de inschrijving zonder voorwerp is.
Indien de overlater niet over voldoende financiële middelen beschikt, zal hij akkoord moeten gaan met betaling van (een gedeelte van) de overnameprijs aan de betrokken financiële instelling.
Overdracht handelshuurovereenkomst
Procedure De ondernemer die de handelshuurovereenkomst wil overdragen (of het pand wil onderverhuren) moet dit per aangetekende brief meedelen aan de eigenaar-verhuurder.
Als de verhuurder zich binnen de 30 dagen niet verzet ,wordt hij geacht zijn instemming te hebben verleend. Bij betwisting oordeelt de vrederechter.
Na de overdracht van de handelszaak wordt de koper van het handelsfonds de nieuwe huurder aan dezelfde huurvoorwaarden, maar de verkoper blijft ten aanzien van de eigenaar-verhuurder aansprakelijk voor de verbintenissen die voortvloeien uit de door hem afgesloten handelshuurovereenkomst en dit tot eerstvolgende vervaldag.
De nieuwe uitbater van de handelszaak neemt alle rechten over die voortvloeien uit de handelshuurovereenkomst: o.a. het genotsrecht, het recht op ongestoord en vreedzaam bezit, de huurhernieuwing etc.
De verhuurder kan zich dus niet tegen de overdracht van de handelszaak verzetten en hoeft ook geen uitdrukkelijke toestemming te geven. Dergelijke overdracht van handelshuurovereenkomst zonder uitdrukkelijk akkoord van de verhuurder houdt wel in dat - de oorspronkelijke huurder aansprakelijk blijft voor de verplichtingen op basis van de huurovereenkomst. Enkel wanneer de verhuurder uitdrukkelijk de voormalige huurder ontslaat van zijn verplichtingen en hij de overnemer (van de handelshuurovereenkomst) - uitdrukkelijk - als nieuwe huurder aanvaardt, kan hij zich niet meer tot de oorspronkelijke huurder richten om de nakoming van de verplichtingen te eisen.
Voor de overdracht van de huurovereenkomst, moet de verhuurder dus niet uitdrukkelijk zijn toestemming geven. Het spreekt echter voor zich dat je de verhuurder beter wél bij de overdracht betrekt. Om de overdracht rechtsgeldig te laten gebeuren, stel je bij voorkeur een schriftelijke overeenkomst op tussen alle betrokken partijen overnemer en overlater en de verhuurder (hij is echter niet verplicht dit hierin tussen te komen).
Indien je de verhuurder niet hebt betrokken in de schriftelijke huurovereenkomst tot overdracht van huur, moet je de verhuurder van de overdracht per aangetekende brief op de hoogte brengen. De huuroverdracht kan ingeroepen worden tegen de verhuurder van zodra hij hiervan op de hoogte is gebracht. Ten opzichte van andere personen (naast de verhuurder) ontstaan er vaak moeilijkheden met betrekking tot de datum van de huuroverdracht (kan bv. van belang zijn in een faillissementsprocedure). Laat deze (overdrachts)overeenkomst daarom in elk geval registreren bij de Registratie (evenals de overdracht van de handelszaak), wat dient te gebeuren binnen 4 maanden na overdracht.
.
TIP 1 Vraag altijd het expliciet akkoord van de verhuurder met de overdracht/onderhuur of afsluiten van een nieuwe handelshuurovereenkomst of zorg voor een geheel nieuwe handelshuurovereenkomst ter vervanging van de lopende handelshuurovereenkomst
TIP 2 Vraag bevestiging dat er geen huurachterstallen zijn op moment van overdracht van de handelszaak. De verhuurder beschikt namelijk op een voorrecht op de inboedel van het verhuurde pand.
Kortom, bij de overname van een handelsfonds is het van het grootste belang om de financiële en fiscale situatie van de verkoper grondig te onderzoeken om dubbele betalingen en onvoorziene schulden te voorkomen. Het is ook raadzaam om de overdracht en eventuele schuldenaflossing nauwkeurig vast te leggen in de overnameovereenkomst om juridische problemen te vermijden. Het is altijd verstandig om juridisch advies in te winnen om ervoor te zorgen dat de overdracht van het handelsfonds correct en zonder onaangename verrassingen verloopt.
Contacteer:
.jpg)
Guido Seghers
Manager NV Overnamemarkt
Willebroekkaai 37
1000 Brussel
02 212 25 82
0495 59 81 19
guido.seghers@overnamemarkt.be
